Kinderen iets leren wat ze nog niet weten
maar waar ze wel aan toe zijn

Home

Enkele uittreksels uit Opvoedingsmoeilijkheden bij het goed begaafde kind Ch. Buehler, R. Dellaert, V. D'Espaillier, Uitgeverij "De Oogst", Antwerpen, 1938

Het zout der aarde

Prof. Fauville behandelde een jongen die op 8 jaar 11 maand een verstandscijfer had van 146 en op 10 jaar 3 maand een van 159 had. Volgens de Amerikaansche onderzoekers, die zich vooral met het vraagstuk van de begaafdheid bezig hielden, en onder hen vooral Terman, komt zulk een geval zelfs niet eens per duizend voor. Het belang van dit geval nu, ligt niet in zijn zeldzaamheid, maar wel in het feit, dat die leerling paedagogische moeilijkheden vertoonde.

Deze jongen, die reeds gedeeltelijk kon lezen vóór hij naar school kwam, die een eerbiedwaardig aantal boeken verslond, die op zijn eentje machienschrift leerde en een vereering had voor muziek van Schubert en Mozart, was eerst in het eerste studiejaar, derde in het tweede, daarna vijfde, vierde en ging verder achteruit. Zijn onderwijzers kloegen over verstrooidheid,ongehoorzaamheid, koppigheid, kwapoetserij, gebrek aan zorg. Ze vonden dat de jongen meer zou kunnen presteeren indien hij wilde, wat in dit geval een waarheid à la Palisse was.

De gevallen van zeer begaafde kinderen, zij het dan in verkleinde proporties, die slechte leerlingen worden zijn niet zeldzaam. Trouwens een groot getaal intellectueel vooraanstaande personen zijn slechte leerlingen geweest; dat is niet enkel pikant... maar ook zeer goed paedagogisch te verantwoorden. De reden waarom deze kinderen op school wel eens een slecht figuur slaan en met de tucht meermalen overhoop liggen, is niet ver te zoeken.

Als in hun geest reeds ernstige problemen op oplossing wachten, plaagt men hen met de elementen van lezen, rekenen en schrijven. Er is geen verhouding tusschen wat het kind interesseert en wat de school aanbiedt. Deze kinderen komen in conflict met den onderwijzer, die met hun verbluffende vragen zijn wetenschap gedevalueerd ziet, meer dan hem lief is en meer dan voor zijn prestige goed is. Doordat ze voor hun schoolwerk nooit moeite moeten doen, verleeren ze alle inspanning, en worden vadsig. Zonder de voor- en nadeelen van de afzonderlijke scholen voor meerbegaafden te willen bespreken op dit oogenblik, kunnen we er toch wel nuttig op wijzen, dat deze leerlingen geschikt geestesvoedsel moeten ontvangen -leeuwen voedt men niet met botermelk- dat ze moeten leeren hun werk meer dan de andere leerlingen uit te diepen, dat ze in de school maar vooral thuis supplementair werk moeten ontvangen, dat ze met andere begaafde leerlingen in competitie moeten worden gebracht, dat hun kameraadjes liever tusschen de ouderen dan tusschen de jongeren moeten worden gezocht. Als men te doen heeft met werkelijk hoogbegaafde en niet met vroegrijpe wonderkinderen moet men geen schrik hebben bepaald flink met die kinderen op ter schieten en de gevestigde meening van den man uit de straat, dat zulks ten koste van de gezondheid zou geschieden, schijnt meer door een soort volksche 'jaloezie' dan door zin voor de feiten ingegeven zijn.

Met dit 'zout der aarde' mag er niet gemorst worden.

Leren werken en het peil van het onderwijs

Het kind moet vroegtijdig met het werk worden vertrouwd gemaakt. Men moet aantoonen dat ieder mensch een werkzame rol in het leven te spelen heeft. Kinderen verstaan dat reeds vroeg en wel beter dan men meent. Zijn speelgoed opruimen, wanorde die het veroorzaakte weer goed maken, kan ook het kleine kind, en het zal deze kleine prestaties als equivalenten van den arbeid aanzien. Waar integendeel aan de kinderen van jongs af een gemakkelijk leven wordt voorgespiegeld, waar weelde heerscht en nooit de zweepslag van den nood werd gevoeld, dreigt dit gevaar meer dan waar ook. We hadden in de kliniek meerdere kinderen te onderzoeken die nimmer een inspanning deden omdat ze, nu ja, omdat ze op papa rekenden. Maar u kent ook allen van die 'ratés,' die als eenige verdienste hebben de zoon van hun vader te zijn, en ieder weet wat dergelijke appreciatie in de wandeling beteekent.

Het is nu eenmaal een teeken des tijds dat het leven 'gemakkelijker' geworden is, dat een ware 'gemakzucht' in alle families is binnengeslopen. Dat de kinderen op die wijze thuis niet voldoende tot een werkzame actieve levenshouding worden voorbereid, verklaart misschien voor een groot deel de algemeene klachten zoowel uit het lager, als uit het middelbaar onderwijs, dat de leerlingen niet meer werken, en daardoor, dat het peil van het onderwijs voortdurend daalt.

Pushen

Het gevoel van eigenwaarde aankweeken, maar geen overdrijven in tegenovergestelden zin, geen ijdeltuiterij, geen hoovaardigheid. Er zijn ook ouders, die van jongs af aan hun veelal eenig kind den indruk laten dat ze van een speciale deeg gemaakt zijn. Laten we er maar onmiddellijk bijvoegen dat in vele gevallen voor een nachtegaal wordt aangezien wat niet meer is dan een ordinaire stadsmusch. Dat moet onvermijdelijk bij een eerste contact met de school tot pijnlijke ontgoochelingen en bepaalde reacties aanleiding geven, temeer daar er in zulke gevallen bijna steeds verwenning zal bij te pas komen.

Gebruikt jouw school al het stappenplan voor leerlingen met een leervoorsprong?

Overzicht van de volledige website