|
Kinderen iets leren wat ze nog niet weten maar waar ze wel aan toe zijn |
  Printervriendelijke versie @Contact
|
| Conclusies van de thesis van Greet Hélin 2006. |
BONDIGE TERUGKOPPELING NAAR DE ONDERZOEKSVRAGENDe respondenten vinden dat er enkele factoren aanwezig moeten zijn alvorens overgegaan kan worden tot het overslaan van een klas. De voornaamste noodzakelijke factor is het hebben van een didactische voorsprong, gevolgd door voldoende capaciteiten en signalen van verveling. Naast deze kindfactoren stippen de respondenten aan dat er vooral eerst voldoende klasdifferentiatie en verrijkend materiaal moet aangeboden worden aan de leerling alvorens hij een klas kan overslaan.Naast noodzakelijke factoren vinden de respondenten dat er sommige factoren zijn die ook een rol spelen bij de beslissing, maar niet per definitie aanwezig moeten zijn. De meest genoemde bepalende factor is de sociaal-emotionele ontwikkeling van het kind. Daarnaast blijken de wil van de ouders, de houding van de school, gevoelens van onzekerheid (naar de toekomst toe) en testresultaten belangrijk. Bij de factoren die een invloed hebben op een positieve afloop van de overstap vinden respondenten geen enkele kindfactor belangrijk. Vooral de goede begeleiding is van belang, met name de mentale voorbereiding en het bijbenen van de leerstof. Daarnaast vinden ze het van belang dat het besluit doordacht en in samenspraak met de verschillende betrokkenen wordt genomen. Verder is een goede timing aangewezen met het oog op een positieve afloop. Bijna niemand noemt zich volmondig voor- of tegenstander van de onderwijsmaatregel. Bijna alle respondenten vinden dat je kind per kind moet bekijken en de voor- en nadelen moet afwegen. Maar uiteindelijk wordt het toch afwachten. Het merendeel geeft zowel pro's als contra's. Het meest aangehaalde pro-argument is dat het overslaan van een klas de nodige uitdaging kan bieden aan het kind. Daarnaast zijn het bieden van onderwijs op niveau, het leren omgaan met fouten en het tegengaan van verveling, schoolmoeheid en andere proble-men veel aangehaalde pro's. Als nadeel van de onderwijsmaatregel wordt vooral de sociaal-emotionele factor genoemd: het moeten achterlaten van vrienden en het leeftijdsverschil. AANZETTEN VOOR VERDER ONDERZOEKAangezien er in België nooit specifiek onderzoek gedaan werd omtrent het overslaan van een klas, leek het zinvol om eerst op kleine schaal te verkennen en de visie van enkele mensen te achterhalen. Het kan een aanzet zijn voor verder onderzoek. Dit kan heel breed zijn, wegens het gebrek aan binnenlands onderzoek.In het verlengde van deze scriptie kan een aanvullend kwantitatief onderzoek verschillende interessante zaken aan het licht brengen en een statistisch overzicht geven. In dergelijk onderzoek kan men bijvoorbeeld de situationele factoren (geslacht, wie stelde het voor, wanneer werd de klas overgeslagen, …) nagaan om zo eventuele verbanden te vinden tussen deze factoren en de prevalentie of de afloop van het overslaan van een klas. Verder kan het interessant zijn om een gelijkaardig onderzoek te voeren bij onderwijskundigen en ouders die nog niet betrokken waren bij het overslaan van een klas. Hierbij kan worden gepeild hoe zij staan tegenover de maatregel en waarop zij zich hiervoor baseren. Een onderzoek naar de kijk en de beleving van kinderen die een klas overgeslagen hebben, kan eveneens aanbevolen worden. Het kan ook boeiend zijn om te onderzoeken hoe het leerlingen die een klas overslaan achteraf vergaat, en dit zowel bij leerlingen die intussen al volwassen zijn als bij zij die nog steeds studeren. Hoe vaak gaat het overgeslagen jaar achteraf 'verloren' in het secundair? Ondervonden zij moeilijkheden in hun schoolcarrière of in hun persoonlijk leven ten gevolge van de overstap? Bracht de versnelling hen voor- of nadelen? Is er een verschil tussen jongens en meisjes? Hoe kijken zijzelf terug op de overstap? AANBEVELINGEN VOOR HET BELEIDAan de hand van de bekomen onderzoeksresultaten en de discussie uit hoofdstuk 4, kunnen er een aantal aanbevelingen voor het beleid worden gemaakt. Ze liggen in de lijn van de gestelde probleemstelling en het is dan ook allerminst de bedoeling om oplossingen aan te reiken omtrent onderwijs voor de sterkere leerling.Uit de onderzoeksresultaten blijkt dat vele ouders en scholen onzeker zijn over de beslissing om een klas over te slaan. Ze zijn nooit zeker of de beslissing de juiste is, maar ze kunnen ze wel zo goed mogelijk proberen te onderbouwen. Als instrument is op dit moment enkel de VWL van onze noorderburen hiervoor beschikbaar. Deze is echter afgestemd op de cultuur en het schoolsysteem uit Nederland. Er is dus nood aan een Vlaams instrument met betrekking tot het overslaan van een klas. Door het gebrek aan een tool die de leerkrachten helpt op gefundeerde wijze te beslissen om een leerling een klas te laten overslaan, bepaalt elke school zelf welke factoren meespelen en hoe zwaar ze doorwegen. Sommige zijn voor de ene respondent dan ook eerder bepalende factoren die een invloed hebben op de beslissing, terwijl het voor een andere noodzakelijke factoren zijn. Er is dus onduidelijkheid op dit vlak. Hoogeveen (2002) vindt dat sommige scholen vaak zomaar wat doen en vindt het zorgwekkend hoe ze met (hoog)begaafde kinderen omgaan. Redenen te over om leerkrachten en ouders richtlijnen en handvatten aan te reiken bij de beslissing om een kind een klas te laten overslaan. Het zal hen zekerder maken en eenduidigheid scheppen over beslissende factoren en in welke mate welke elementen doorwegen. Daarnaast is er ook nood aan een scholenbeleid ten aanzien van het overslaan van een klas. De aangehaalde noodzakelijke, bepalende en beïnvloedende factoren kunnen hier misschien toe bijdragen. Uit de discussie in hoofdstuk 4 komt de nood aan een duidelijke wetgeving omtrent het overslaan van een klas naar voor. Momenteel stelt de wet dat scholen autonoom regelen of een kind bij hen een klas kan overslaan, maar toch vinden verschillende leerkrachten dat ze de wil van de ouders niet kunnen (lees: mogen) weigeren. Dit kan deels te wijten zijn aan het ontbreken van een duidelijke, klare wetgeving omtrent de onderwijsmaatregel. Vele respondenten blijken voorzichtig om te springen met het overslaan van een klas en zijn weinig vertrouwd met informatie en onderzoek omtrent de maatregel. Opvallend is ook dat verschillende scholen, ouders en CLB-medewerkers prof. dr. Tessa Kieboom, verbonden aan het CBO Antwerpen, inschakelen als deskundige om hen te adviseren bij het maken van hun beslissing. Hoewel er in Vlaanderen wetenschappelijk onderbouwde informatie uit buitenlandse onderzoeken voorhanden is, illustreert dit het tekort aan kennis en vaardigheden omtrent de maatregel van onderwijsgevenden. Vele leerkrachten weten best dat het anders moet, maar niet hoe. Ze vallen terug op hun opleiding en de ervaring die ze daarna hebben opgedaan. Jammer genoeg zijn zowel de opleiding van de onderwijsgevende als de voor het onderwijs ontwikkelde methoden in het algemeen gericht op het gemiddelde intelligente kind. Dat enkel prof. dr. Tessa Kieboom als deskundige werd ingeschakeld, kan erop wijzen dat de aanwezige expertise erg geconcentreerd zit en er nood is aan een spreiding van de kennis en expertise in de Vlaamse onderwijswereld. Er blijkt duidelijk nood aan informatieverspreiding omtrent het overslaan van een klas. Enerzijds om de ruime expertise die in verschillende landen reeds opgebouwd is, te verspreiden; anderzijds om de bestaande expertise in Vlaanderen kenbaar te maken. Het beleid kan hiertoe zijn steentje bijdragen door doelgerichte communicatie en informatie te verspreiden, zowel in de opleiding van leerkrachten en in de voortgezette lerarenopleidingen voor zorgverbreding en remediërend leren als in de navorming van diegenen die al met beide voeten in de praktijk staan. Een betere informatieverspreiding geldt ook naar CLB-medewerkers toe. Het CLB, dat als een van de eerste betrokken diensten moet openstaan voor allerhande signalen bij leerlingen, kan dan op zijn beurt bijdragen tot het verspreiden van informatie naar scholen en ouders toe. |
Gerelateerde informatie op deze website:
|
Gebruikt jouw school al het stappenplan voor leerlingen met een leervoorsprong?