Kinderen iets leren wat ze nog niet weten
maar waar ze wel aan toe zijn

http://eduratio.be/proeftuin.html

In de lente van 2005 diende EduRatio-medestichtster Magda Vandoninck onderstaand voorstel in voor een proeftuin rond talentontwikkeling in de basisschool. Magda's voorstel haalde de finale selectieronde, maar werd uiteindelijk jammer genoeg niet weerhouden[1] door minister Frank Vandenbroucke. Het was de enige aanvraag voor een proeftuin in Vlaanderen die tot hoofddoel had de leerlingen met een voorsprong in het basisonderwijs efficiënt te begeleiden.

Projectaanvraag proeftuinen

PROJECTIDENTIFICATIE

Projectnaam	Talentontwikkeling in het basisonderwijs: verveling en demotivatie voorkomen.
Ontwikkelingsas(sen)	didactiek en pedagogie, Flexibele leerwegen die leiden tot startkwalificaties voor iedereen. De leraar: een professional, teamspeler en coach
Projectleider	Magda Vandoninck
Betrokken scholen	Gemeentelijke Basisschool Eindhout
Betrokken onderwijsniveaus	basisonderwijs
Betrokken organisaties, andere dan scholen	CBO, CLB

PROJECTBESCHRIJVING

Context – probleemomschrijving

Bevorderen van ‘leren leren’ en het begeleid zelfstandig leren in een stimulerende leeromgeving.

Langetermijndoelen

Werkwijzen ontwikkelen in het kleuter- en lager onderwijs die de basis leggen voor het verwerven van competenties van 'leren leren' en 'levenslang leren'. Plezier in leren stimuleren.

Deelproject(en)

aanpak in de lagere school
aanpak in de kleuterschool

DEELPROJECT: Talenten maximaal ontplooien in de lagere school.

Specifieke doelen: signaleren en diagnosticeren van meerbegaafde/hoogbegaafde leerlingen

Evalueerbare indicatoren: klasscreenings, resultaten dan het doortoetsen van de leerlingen, verrijkende taken van de leerlingen, MDO-verslagen

Planning schooljaar 2005-2006
strategische stappen	Timing	Resultaten
info ZC met betrekking tot aanschaf nodige materialen Opmaken van een stappenplan rond een goed zorgbeleid voor hoogbegaafden. klasscreenings Sidi invullen	september 2005 - december 2005	schoolwerkplan aanvullen lijsten Sidi worden door de klasleerkrachten ingevuld en besproken met de ZC met het oog op doortoetsen
doortoetsen van in aanmerking komende leerlingen met LVS Wiskunde ½ en 1 jaar hoger.	januari 2006 - maart 2006	leerlingen die 1 jaar voorsprong blijken te hebben krijgen in de klas Somplex aangeboden i p v de B en C oefeningen uit het rekenboek.
doortoetsen van de in aanmerking komende leerlingen met het LVS begrijpend lezen van Cor Aarnoutse	april 2006 - juni 2006	leerlingen die 1 jaar voorsprong hebben, krijgen in de klas Plustaak taal aangeboden

Planning schooljaar 2006-2007 en 2007-2008
strategische stappen	Timing	Resultaten
opzoeken en aanschaffen van verrijkende materialen info ZC en leerkrachten over compacten afspraken per school maken rond pre-testen afspraken maken rond rapportering aan de ouders leren omgaan ( invullen en interpreteren) met nieuwe aanmeldingen van hoogbegaafde kinderen, zowel van de ouders als van de klasleerkrachten	september 2006 - januari 2007	leerlingen met voorsprong mogen de leerstof die reeds vooraf gekend is (aangetoond door pre-testing) weglaten en krijgen Somplex/Plustaak aangeboden. differentiatierapporten observatielijsten en vragenlijsten voor ouders en leerkrachten
ondersteuning - verhoging van het leeraanbod door teamteaching en/of kangoeroewerking infoavond voor de ouders organiseren	februari 2007 - juni 2007	de leerlingen die zowel voor begrijpend lezen als voor wiskunde een voorsprong van 1 jaar blijken te hebben, krijgen een groter aanbod aan verrijkende en verdiepende taken
implementeren van eerder gemaakte planning overleg met ouders die zich zorgen maken	september 2007- januari 2008	MDO-verslagen
evalueren van eigen werking en aanpassen aan de noden van de eigen school	februari 2008 - juni 2008	schoolwerkplan aanpassen

DEELPROJECT: Talenten maximaal ontplooien in de kleuterschool.

Specifieke doelen: signaleren en stimuleren van kleuters met een ontwikkelingsvoorsprong

Evalueerbare indicatoren: observatielijsten en vragenlijst voor de ouders gericht naar ontwikkelingsvoorsprong

Planning schooljaar 2005-2006
strategische stappen	Timing	Resultaten
Eigen observatielijsten in vraag stellen m.b.t. het signaleren van hoogbegaafde kleuters en vergelijken met de vragenlijsten in Sibel m.b.t. inschrijving van 4-jarige kleuters	september 2005 - december 2005	Aanvullingen en weglatingen bij de eigen observatielijsten
Observatie van de kleuters in de verschillende leeftijdsgroepen	januari 2006 - maart 2006	Kenmerken van kleuters met een voorsprong in de verschillende leeftijdsgroepen vergelijken
Eigen observaties vergelijken met de vragenlijst uit Sibel	april 2006 - juni 2006	Verschillen en tekorten verwerken in de eigen observatielijst

Planning schooljaar 2006-2007 en 2007-2008
strategische stappen	Timing	Resultaten
De nieuwe observatielijst op een correcte manier trachten aan te vullen	september 2006 - januari 2007	Nieuwe observatielijst
Uitdagend materiaal verzamelen om de kleuters met een ontwikkelingsvoorsprong binnen de verschillende leeftijdsgroepen aan te bieden.	februari 2007 - juni 2007	Uitdagende materialen voor elke leeftijdsgroep
Werk maken van een oudervragenlijst bij de inschrijving van de kleuters, die een hulpmiddel kan zijn om een voorsprong vast te stellen	september 2007- januari 2008	Oudervragenlijst bij inschrijving
Evalueren en bijsturen van vragenlijsten en observatielijsten, implementeren van het gebruik van uitdagend materiaal	februari 2008 - juni 2008	Aangepaste lijsten.

Bijkomende kwalitatieve informatie

1. Overzicht van reeds gerealiseerde initiatieven en activiteiten verbonden aan dit project.

De gemeentelijke basisschool van Eindhout bouwde reeds een kangoeroewerking en ondersteuning voor hoogbegaafde leerlingen uit in het lager onderwijs. Hiervoor konden de nodige lestijden vrijgemaakt worden door de recente fusie van de vrije school met de gemeenteschool: het samengetelde lestijdenpakket bracht in eerste instantie wat ruimte om de nodige bijscholing op CBO Antwerpen en experimenten toe te laten.

Op vraag van een aantal scholen willen wij op deze manier deze expertise doorgeven en aanvullen.

In de kleuterschool werd reeds gewerkt met de screeningsbladen van Sibel, maar deze zijn niet geheel toepasselijk voor België, vermits hier de instapleeftijd 2,5 jaar is en die in Nederland 4jaar bedraagt.

Het is dus wenselijk om gezamenlijk naar een goede vragenlijst én een passende observatielijst te zoeken.

Prof. Dr. Tessa Kieboom, directeur CBO Antwerpen, wil hierbij een ondersteunende rol vervullen

2. Overzicht van andere relevante initiatieven die raakvlakken hebben met dit project.

Wij wensen hier te verwijzen naar de beleidsnota van de minister, meerbepaald naar volgende citaten:

2. Uitgangspunten - 2.1 Algemene doelen - Maatschappelijke effecten

Al op jonge leeftijd moeten de talenten van de mensen worden aangesproken en ontwikkeld, moet hun leerplezier worden aangewakkerd en de basis worden gelegd, zodat ze gedurende hun hele leven de competenties kunnen verwerven waarmee ze de maatschappelijke uitdagingen kunnen aangaan, die zich op verschillende vlakken situeren.

3.1 Talenten ontwikkelen tot competenties

De motivatie om te leren hangt echter nauw samen met de mate waarin men leren zinvol en boeiend vindt.

Verder verwijzen wij naar het gelijke kansen initiatief van het Duitse Ministerie van Onderwijs rond hoogbegaafde kinderen, dat een vijftal jaar geleden van start ging: http://www.bmbf.de/de/846.php[2]

3. Situeer dit project binnen de visie van de school of binnen het schoolwerkplan.

De school heeft zich tot doel gesteld om hulp te bieden en zorg te dragen voor alle leerlingen, niet alleen de minderbegaafden, maar ook de meerbegaafden.

Ondersteuning door CBO

Geachte heer directeur

Het Centrum voor Begaafdheidsonderzoek aan de Universiteit Antwerpen specialiseert zich reeds zeven schooljaren in hoogbegaafdheid. Het CBO is tevens de grondlegger van suggesties aan scholen naar de didactische aanpak van hoogbegaafde leerlingen toe. In dit kader werd het concept kangoeroeklas ook vanuit het CBO naar voren geschoven.

Uitbreiding van dit initiatief dringt zich op omdat meer en meer scholen bewust worden van het feit dat hoogbegaafde leerlingen inderdaad ook zorg nodig hebben.

De praktijk wijst tot op heden echter uit door een onderzoek dat op dit moment bij het CBO loopt in opdracht van de Koning Boudewijnstichting dat de organisatie van kangoeroeklassen vaak niet gestructureerd en onvoldoende onderbouwd en voorbereid gebeurt. Vandaar dat het CBO graag ondersteuning wenst te verlenen aan scholen en initiatieven die hierin meer professionalisering wensen op te bouwen. Het initiatief dat uw school binnen het kader van de Proeftuinen onderneemt, kan bijgevolg op de nodige ondersteuning vanuit het CBO rekenen.

Vriendelijke groeten

prof. dr. Tessa Kieboom
directeur CBO

Links in het bovenstaande document
Link nummer	URL	Tekst
1	eduratio.be/ proeftuinnw.html	niet weerhouden
2	www.bmbf.de/ de/ 846.php	http:/ / www.bmbf.de/ de/ 846.php


©eduratio.be - Opmerkingen en vragen zijn welkom op info@eduratio.be (of schrijf daar in op onze nieuwsbrief)